Mijn opiniestuk in de Morgen van het voorbije weekend heeft veel, soms terecht heftige, reacties uitgelokt. Mijn verhaal van statistisch profilen neigt inderdaad heel vlug naar een etnisch, onwettelijk, stigmatiserend en moreel ongepast profilen. Ik wil me hiervoor excuseren bij iedereen bij wie dit kwetsend overkwam, maar weet dat mijn initiële insteek het zoeken was naar een directe oplossing voor een acuut veiligheidsprobleem bij grote evenementen. Door de verscherpte en algemene ingangscontroles kan er een nieuwe gevarenzone ontstaan buiten de perimeter van het event zelf. Daar wachten grote massa’s mensen, die aanschuivend een doelwit kunnen vormen voor terroristen. Mijn ongepaste oplossing van statistisch profilen was een noodoplossing om iets aan dat acuut probleem te doen. Opbouwend vanuit al die kritiek ben ik tot een nieuwe, en vooral positieve, oplossing gekomen voor dit veiligheidsprobleem.
1.Positief profilen
Wat als we het profilen nu omkeren en positief gaan profilen? We maken dan een aparte ingang voor groepen die samen afzakken naar de heilige weiden en zalen. De chiro uit Lennik, de sportvereniging uit Molenbeek of een school uit Charleroi of Zedelgem, kunnen zich dan vooraf, via een ticketingoptie bijvoorbeeld, kenbaar maken als groep. Ze komen samen en dan staan die 10, 30 of 50 mensen garant voor elkaar. Daar kan toch geen terrorist tussen zitten? Die mensen laat je dan binnen via een aparte ingang, met eventueel nog een steekproefcontrole. Personen met een migratieachtergrond kunnen evengoed in die groepen zitten als andere mensen. Op die manier ontlast je die massa aanschuivende mensen voor de ingang. Als ik me op de uitspraken van Fouad Gandoul baseer, in zijn kritiek op mijn opiniestuk, die zegt dat etnisch profilen slaat verdenking op basis van ras, etniciteit, godsdienst of nationaliteit, dan denk ik niet dat ik nu weer etnisch aan het profilen ben. De opwerping dat niet iedereen bij een vereniging zit klopt, maar komaan mensen, geef me dan een alternatief in plaats van een reden te zoeken die aantoont dat niet meteen alle problemen zijn opgelost. Ik probeer pistes te vinden waarrond we constructief oplossend kunnen werken.
2. Een doorgedreven screening en intelligence
Het tweede luik van een mogelijke oplossing is een doorgedreven screening van de ticketkopers. Veel data zijn voorhanden. Het zijn uitzonderingen die naar Tomorrowland, Werchter of Dour gaan, die niet op Facebook en/of Twitter en/of Instagram zitten. Een aantal eenvoudige screeningsparameters kunnen vlug verdachte, of beter opmerkelijke, profielen opsporen. Als een ticketkoper van Tomorrowland geen fan is van die pagina, én nog nooit iets heeft gepost of geliket rond dance, dan is dat toch opmerkelijk. Natuurlijk duiken er meteen privacy-problemen op, en uiteraard is de kritiek terecht dat ‘niet iedereen op Facebook zit’. Maar hier ook de opmerking dat ik een constructieve denkpiste voor efficiëntere en effectievere controles aanreik.
3. Een correcte menselijke controle
In het debat tijdens de Afspraak zat Faisal Chatar mee aan tafel. Faisal was als Sportpaleisbezoeker door de security behoorlijk hard aangepakt. Misschien heeft zijn huidskleur hier wel toe bijgedragen. Als derde luik, niet direct aan profiling verbonden, moeten de securitymensen zich hoeden om de mensen die ze controleren als misdadigers te beschouwen. Na een controle op Extrema Outdoor (Houthalen) wenste de securityman me, met een gemeende glimlach, ‘een leuke dag’ toe. Dat maakte die controle direct een pak menselijker. Doe die controles misschien ook niet vernederend in het zicht van iedereen.
Kortom: (1) Positief profilen, (2) een doorgedreven screening en (3) een menselijke controle. Dat is het constructieve drieluik dat ik aanbied om iets aan het acuut veiligheidsprobleem te verhelpen. Hopelijk brengt dit verhaal ons nu wel iets verder.
Nederlands